“อายุน้อยร้อยล้าน” ในปัจจุบันไม่ใช่เรื่องเกินจริง เพราะเด็กสมัยนี้เก่งมาก บางคนสามารถทำธุรกิจหารายได้ได้มากมาย แม้ตัวเองยังอายุน้อยอยู่ด้วยซ้ำ 

ส่วนคุณพ่อคุณแม่ นอกจากจะเป็นผู้สนับสนุนที่ดี ส่งเสริมในสิ่งที่ลูกชอบแล้ว สิ่งนึงที่ขาดไม่ได้ก็คือ การช่วยดูแลเรื่องภาษีให้กับลูกน้อย เพราะว่าน้องๆ ที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ อาจจะต้องนำส่งรายได้ให้กรมสรรพากร ในขณะที่ยังไม่รู้เรื่องภาษีดีพอค่ะ 

ถ้าวันนี้ครอบครัวไหนมีคุณลูกทำธุรกิจเก่งๆ มีรายได้เยอะ ลองมาเรียนรู้เรื่องภาษีสำหรับเด็กๆ กันที่นี่เลย

อายุเกี่ยวข้องกับภาษีหรือไม่

ก่อนอื่นเลยเรามาคุยกันเรื่องอายุกันก่อนค่ะ หลายคนเข้าใจผิดว่าหากเราอายุน้อยๆ เป็นเด็กอยู่ ก็น่าจะไม่ต้องเสียภาษี เหมือนเวลาที่ขึ้นรถโดยสารสาธารณะ แล้วเค้าอนุโลมให้เด็กๆ ขึ้นฟรีอะไรแบบนี้ใช่ไหมคะ 

แต่ในความเป็นจริงแล้ว นี่เป็นความเชื่อที่ผิดถนัดเลย เพราะว่าถ้าเรามีสถานะเป็นบุคคลและมีเงินได้ถึงเกณฑ์ที่กำหนดก็ต้องยื่นภาษี และเสียภาษีด้วยนะ (ไม่ได้รับยกเว้นเหมือนการขึ้นรถสาธารณะฟรีนะฮะ)

ดังนั้น ขอสรุปอีกครั้งสั้นๆ ว่า ไม่ว่าจะอายุเท่าไหร่ หากมีเงินได้ ก็ต้องเสียภาษีให้ถูกต้อง เพราะเรื่องอายุนั้น ไม่เกี่ยวกับภาษีเลยสักนิดค่ะ

ยื่นภาษี กับเสียภาษีเกี่ยวข้องกันไหม

มาถึงเรื่องที่สองค่ะ เรื่องการยื่นภาษี VS การเสียภาษี 

คนส่วนใหญ่มักคิดว่า การยื่นภาษีเท่ากับเสียภาษี แต่ในความเป็นจริงแล้ว การยื่นภาษีและเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดานั้นมีความหมายแตกต่างกันตามนี้

• การยื่นภาษี หมายถึง การชี้แจงรายได้ให้สรรพากรรับรู้ ว่าเรามีรายได้เท่าไหร่ แหล่งเงินได้จากไหน 
• การเสียภาษี หมายถึง การที่เรามีเงินได้ถึงเกณฑ์ทำให้เมื่อคำนวณภาษีออกมาแล้วจะต้องเสียภาษีเงินได้ 

ถ้าจะสรุปง่ายๆ ก็คือ การยื่นภาษีในแต่ละครั้ง อาจจะมีภาษีต้องเสีย หรือไม่เสียก็ได้นะ อันนี้แล้วแต่ว่ารายได้ของเรามีมากหรือน้อยขนาดไหน ซึ่งกฎหมายเองบังคับให้เรายื่นภาษี แต่ไม่ได้ฟันธงเสมอไปว่าเราจะต้องเสียภาษีทุกครั้งค่ะ

ลูกมีเงินได้ต้องยื่นภาษีไหม

จากหัวข้อของบทความนี้ เราจะยังไม่พูดถึงการยื่นภาษีของผู้ใหญ่ แต่เราจะมาโฟกัสกันที่การยื่นภาษีของเด็กที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ ซึ่งทางกฎหมายเรียกว่า ผู้เยาว์์

โดยมาตรา 57 แห่งประมวลรัษฎากร ระบุว่า “ถ้าผู้ที่มีเงินได้พึงประเมินเป็นผู้เยาว์” ให้เป็นหน้าที่ของผู้แทนโดยชอบธรรม (ผู้ปกครอง) ในการยื่นรายการเกี่ยวกับเงินได้พึงประเมิน ตามมาตรา 56

ซึ่งมันก็ดูสมเหตุสมผลดีนะ ถ้าเป็นเด็กอายุ 10 ขวบ ก็คงเป็นไปได้ยากที่จะมานั่งกรอกแบบภาษี และยื่นภาษีด้วยตัวเองค่ะ 

ดังนั้น ถ้าเรามีลูกน้อย ที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ และมีเงินได้พึงประเมิน เกินกำหนดตามมาตรา 56 เช่น กรณีมีเงินได้ 40 (2)-(8) เกิน 60,000 บาทขึ้นไป ผู้ปกครองต้องเป็นคนยื่นแบบแสดงรายการภาษีให้กับลูกๆ นะคะ

รายได้ด้านใดบ้าง ที่ต้องนำมายื่นภาษี

เพื่อความที่เข้าใจที่มากขึ้น ลองมาดูตัวอย่างรายได้ที่เรามักเจอบ่อยๆ ในชีวิตประจำวันกันค่ะ ว่าเด็กๆ นั้นอาจมีรายได้ประเภทใดบ้าง และต้องยื่นภาษีแบบไหนบ้างนะ 

ประโยชน์ด้านภาษีที่เกี่ยวข้องกับเด็กมีอะไรบ้าง

เดิมทีแล้ว ในมุมของกฎหมาย มักจะไม่ค่อยพูดถึงเรื่องการมีเงินได้ของเด็ก เพราะหากย้อนไปสมัยก่อน เป็นไปได้ยากมากที่เด็กจะมีเงินได้ ไม่เหมือนกับปัจจุบันที่เด็กสามารถมีเงินได้ตั้งแต่อายุยังน้อย

ดังนั้น สิทธิประโยชน์ทางภาษีของเด็กจึงไม่ค่อยจะมี ส่วนใหญ่จะได้รับเงินจากการอุปการะมากกว่า ซึ่งกรณีที่เด็ก ได้รับอุปการะค่าเลี้ยงดู จะยกเว้นภาษีเงินได้ไม่เกิน 10 ล้านบาท แต่หากได้รับเงินจากพ่อแม่ (บุพการี) จะได้รับยกเว้นภาษีเงินได้ถึง 20 ล้านบาท

นอกจากนี้แล้ว สำหรับคุณพ่อคุณแม่ จะได้รับสิทธิประโยชน์ภาษีทางอ้อม เป็นค่าลดหย่อนกรณีมีลูก ดังนี้ค่ะ

• ค่าลดหย่อนบุตร (ต้องเป็นผู้ไม่มีเงินได้ อายุไม่เกิน 20 ปี หรือ 25 ปี หากเรียนต่อ) คนละ 30,000 บาท และบุตรคนที่ 2 เป็นต้นไป เกิดหลังปี 2561 หักลดหย่อนได้เพิ่มอีกคนละ 30,000 บาท (บุตรต้องมีเงินได้ไม่เกิน 30,000 บาทต่อปี ตามมาตรา 47(1)(ค))
• หักลดหย่อนค่าฝากครรภ์ และค่าคลอดบุตร ตามที่จ่ายจริงแต่ละปี ไม่เกิน 60,000 บาท ต่อครั้ง

สรุป

อย่างที่บอกว่าเด็กสมัยนี้เก่งกันมาก น้องๆ บางคนสามารถหารายได้หลักล้านสบายๆ ด้วยความสามารถของตัวเอง แต่อย่างไรก็ตาม เมื่อมีรายได้ขึ้นมา ก็จะต้องยื่นภาษี และอาจต้องเสียภาษีตามกฎหมาย ซึ่งหน้าที่นี้เด็กๆ คนทำด้วยตัวเองไม่ได้ ต้องมีผู้ปกครอง พ่อแม่คอยช่วยเหลือยื่นภาษีให้กับน้องๆ อย่างถูกต้องตามกฎหมายด้วยนะคะ