ภาษีครึ่งปีบุคคลธรรมดา (ภ.ง.ด.94) และ ภาษีครึ่งปีนิติบุคคล (ภ.ง.ด.51) คืออะไร?

• ภ.ง.ด.94 คือ แบบยื่นภาษีครึ่งปีสำหรับ บุคคลธรรมดา

• ภ.ง.ด.51 คือ แบบยื่นภาษีครึ่งปีสำหรับ นิติบุคคล

ทั้งสองแบบ คือ “ภาษีครึ่งปี” ที่ใช้รายได้ 6 เดือนแรกของรอบบัญชี (เช่น ถ้ารอบปี ม.ค.-ธ.ค. รายได้รอบ 6 เดือนแรกคือ ม.ค.-มิ.ย.) มาเป็นฐานในการคำนวณ และนำส่งให้สรรพากร เหมือนการ “จ่ายค่าภาษีล่วงหน้า” ครึ่งหนึ่ง แล้วสิ้นปีค่อยมาคำนวณและปรับยอดกันอีกที

ใครบ้างที่ต้องยื่น ภ.ง.ด.94 และ ภ.ง.ด.51

ภ.ง.ด.94 (บุคคลธรรมดา) ใช้กับผู้ที่มีรายได้ตาม มาตรา 40(5)–(8) และมีรายได้รวมกันมากกว่า 60,000 บาท ต่อปี รายได้ที่ว่า ได้แก่

• ม.40(5) รายได้จากค่าเช่า
• ม.40(6) รายได้จากวิชาชีพอิสระ เช่น แพทย์ ทนาย ทำบัญชี
• ม.40(7) รายได้จากรับเหมา
• ม.40(8) รายได้จากการค้าขาย หรือรายได้อื่นๆ

แต่ถ้ามีแค่เงินเดือน (มาตรา 40(1)) ไม่ต้องยื่น ภ.ง.ด.94 เพราะจะไปยื่นตอนสิ้นปีใน ภ.ง.ด.90/91 ทีเดียว

ภ.ง.ด.51 (นิติบุคคล) สำหรับบริษัท/ห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลที่มีรอบบัญชี 12 เดือน 

• ถ้าเพิ่งตั้งบริษัทใหม่ รอบบัญชีปีแรกไม่ถึง 12 เดือน > ยังไม่ต้องยื่นภาษีครึ่งปี

วิธีคำนวณภาษี ภ.ง.ด.94 และ ภ.ง.ด.51

คำนวณภาษี ภ.ง.ด.94

1. นำรายได้จริงครึ่งปีแรก (ม.ค.–มิ.ย.) 
2. หักค่าใช้จ่าย/ค่าลดหย่อน สำหรับครึ่งปีแรก (ม.ค.–มิ.ย.)
3. คำนวณภาษีตามอัตราก้าวหน้า

ตัวอย่าง: นายเอ มีรายได้เงินเดือน (เงินได้ประเภทที่ 1) 600,000 บาท และรายได้จากการปล่อยเช่าคอนโด (เงินได้ประเภทที่ 5) 500,000 บาท ในครึ่งปีแรก รายได้จากการปล่อยเช่าคอนโดหักค่าใช้จ่ายแบบเหมาได้ 30% และไม่มีค่าลดหย่อนอื่น

• รายได้ที่นำมาคำนวณภาษีครึ่งปี คือ รายได้จากการปล่อยเช่าคอนโด (เงินได้ประเภทที่ 5) 500,000 บาท
• หักค่าใช้จ่ายเหมาจ่าย 30% = 500,000 x 30% = 150,000 บาท
• เงินได้หลังหักค่าใช้จ่าย = 500,000 - 150,000 = 350,000 บาท
• หักค่าลดหย่อนส่วนตัว 30,000 บาท เหลือ = 320,000 บาท
• คำนวณภาษีครึ่งปีตามอัตราขั้นบันได:

• • 150,000 แรก: ยกเว้น
  • 150,000 บาท: 5% = 7,500 บาท
  • 20,000 บาท: 10% = 2,000 บาท

สรุป: นายเอ ต้องยื่น ภ.ง.ด.94 และเสียภาษีครึ่งปีจำนวน 9,500 บาท 

คำนวณภาษี ภ.ง.ด.51

1. ประมาณกำไรสุทธิทั้งปีจากข้อมูล 6 เดือนแรก 
2. หากึ่งหนึ่งของประมาณการกำไรสุทธิ โดยหาร 2 
3. คำนวณภาษีที่ต้องจ่ายตามอัตราภาษีนิติบุคคล  

อัตราปกติ 20% แต่ SME รายได้ไม่เกิน 30 ล้านบาทต่อปี จะได้สิทธิลดหย่อนอัตราภาษี

ตัวอย่าง: บริษัทบี มีรายได้จากการขายของ 600,000 บาท และรายได้จากการปล่อยเช่าพื้นที่ 500,000 บาท ในครึ่งปีแรกรายได้รวม 1,100,000 บาท

• ทั้งปี บริษัทคาดว่ามีรายได้ 2 ประเภทรวมกัน 3,000,000 บาท ค่าใช้จ่าย 2,000,000 บาท กำไรสุทธิทั้งปี 1,000,000 บาท
• ประมาณการกำไรสุทธิครึ่งปี = 1,000,000/2 = 500,000 บาท
• ภาษีครึ่งปี = (500,000 – 300,000) × 15% = 30,000 บาท
• สรุป: บริษัทบี ต้องยื่น ภ.ง.ด.51 และเสียภาษีครึ่งปีจำนวน 30,000 บาท 

กำหนดการยื่น ภ.ง.ด.94 และ ภ.ง.ด.51

ภ.ง.ด.94 (บุคคลธรรมดา)

• ยื่นแบบกระดาษ: 1 ก.ค. – 30 ก.ย.
• ยื่นออนไลน์: ขยายเวลาออกไปอีก 8 วัน

ภ.ง.ด.51 (นิติบุคคล) ถ้ารอบปีบัญชี ม.ค.–ธ.ค. 

• ยื่นแบบกระดาษ: ภายใน 31 ส.ค.
• ยื่นออนไลน์: ขยายเวลาออกไปอีก 8 วัน

ข้อควรระวังเกี่ยวกับ ภ.ง.ด.94 และ ภ.ง.ด.51 มีอะรบ้าง

ภ.ง.ด.94

• ค่าใช้จ่ายเลือกแบบเหมาหรือตามจริงได้แล้วแต่ประเภทรายได้ หากเลือกตามจริงอย่าลืมทำบัญชี
• อย่าลืมใช้สิทธิลดหย่อนที่เกิดขึ้นในช่วง ม.ค. - มิ.ย. เพื่อไม่ให้เสียภาษีครึ่งปีสูงเกินจริง

ภ.ง.ด.51

• รายได้และค่าใช้จ่ายควรต้องมีหลักฐานบันทึกบัญชีตามจริง
• ระวังเรื่องการประมาณกำไรต่ำเกินกว่าความเป็นจริง 25% เพราะจะมีค่าปรับ

ตารางเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่าง ภ.ง.ด.94 และ ภ.ง.ด.51

ถ้าใครยังสับสนอยู่ ลองมาดูตารางสรุปเปรียบเทียบความแตกต่างภาษีครึ่งปีบุคคลธรรมดา VS นิติบุคคล กันอีกครั้ง

รายละเอียด	ภ.ง.ด.94 (บุคคลธรรมดา)	ภ.ง.ด.51 (นิติบุคคล)
ใครต้องยื่น	บุคคลธรรมดาที่มีรายได้ ม.40(5)–(8) เกิน 60,000 บาท	บริษัทจำกัด / ห้างหุ้นส่วน / นิติบุคคล
ฐานการคำนวณ	รายได้จริงครึ่งปีแรก หักค่าใช้จ่ายและค่าลดหย่อน	รายได้ - ค่าใช้จ่าย = กำไรสุทธิประมาณการทั้งปี
วิธีคำนวณ	รายได้จริงครึ่งปีแรก  หักค่าใช้จ่าย/ค่าลดหย่อน  คำนวณภาษีตามอัตราก้าวหน้า	ประมาณกำไรสุทธิทั้งปี  หากึ่งหนึ่งของประมาณการกำไรสุทธิ  คำนวณภาษีตามอัตราภาษีนิติบุคคล
กำหนดยื่น	1 ก.ค.–30 ก.ย. (ออนไลน์ขยาย 8 วัน)	ภายใน 31 ส.ค. หรือ 2 เดือนหลังจากครึ่งปีแรก (ออนไลน์ขยาย 8 วัน)
ข้อควรระวัง	ค่าใช้จ่ายถ้าเลือกคำนวณตามจริง ต้องทำบัญชี ใช้สิทธิหักลดหย่อนให้ครบถ้วน	ต้องทำบัญชีเสมอ ระวังเรื่องการประมาณกำไรต่ำเกินกว่าความเป็นจริง 25%

สำหรับคนที่มีรายได้จากการทำธุรกิจ ต้องทำความเข้าใจก่อนว่าตนเองมีรายได้แบบไหน ระหว่างแบบบุคคลธรรมดา หรือแบบนิติบุคคล เพราะภาษีครึ่งปีบุคคลธรรมดา (ภ.ง.ด.94) และนิติบุคคล (ภ.ง.ด.51) มีความแตกต่างกัน การเข้าใจความต่าง ไม่เพียงทำให้เรายื่นภาษีถูกต้องตรงเวลา แต่ยังช่วยวางแผนภาษีได้ชาญฉลาด และลดโอกาสเสียค่าปรับที่ไม่จำเป็นได้อีกด้วย

คำถามที่พบบ่อย (FAQ) เกี่ยวกับภ.ง.ด.94 และ ภ.ง.ด.51

1. ถ้าบุคคลธรรมดามีทั้งเงินเดือนและรายได้จากช่องทางอื่น ต้องยื่น ภ.ง.ด.94 ไหม?

ตอบ: ถ้ามีเงินเดือน 40(1) และรายได้อื่นจาก ม. 40(5)–(8) จะต้องนำรายได้ประเภท 40(5)–(8) มายื่นแบบ ภ.ง.ด.94 แต่กรณีที่มีเงินเดือน 40(1) และรายได้ประเภทอื่น เช่น 40(2) รายได้รับจ้างทั่วไป, ค่าคอมมิชชั่น ซึ่งไม่ใช่ 40(5)–(8) ก็ไม่จำเป็นต้องยื่นแบบ ภ.ง.ด.94 

2. ถ้าบริษัทเพิ่งเปิดกลางปี ต้องยื่น ภ.ง.ด.51 เลยไหม?

ตอบ: ถ้ารอบบัญชีแรกไม่ถึง 12 เดือน ยังไม่ต้องยื่นภาษีครึ่งปี แต่ถ้าปีถัดๆ ต้องยื่นภาษีครึ่งปีเสมอ 

3. มีรายได้ค่าเช่าในนามบุคคล และมีบริษัทเป็นของตัวเองด้วย ต้องยื่นภาษีครึ่งปีทั้ง 2 แบบเลยไหม?

ตอบ: ต้องยื่น 2 แบบ คือ ยื่นภาษีครึ่งปีบุคคลธรรมดา (ภ.ง.ด.94) และ ภาษีครึ่งปีนิติบุคคล (ภ.ง.ด.51)

4. ปีก่อนมีรายได้นามบุคคล 40(5)-40(8) แต่ปีนี้ไม่มี ปีนี้ต้องยื่นแบบ ภ.ง.ด.94 หรือไม่?

ตอบ: ไม่ต้องยื่น ภาษีครึ่งปีบุคคลธรรมดา (ภ.ง.ด.94) เพราะตามข้อเท็จจริงไม่มีรายได้เกิดขึ้น

5. ปีก่อนบริษัทมีรายได้ แต่ปีนี้ไม่มีรายได้ ต้องยื่นแบบ ภ.ง.ด.51 หรือไม่?

ตอบ: ต้องยื่น ภาษีครึ่งปีนิติบุคคล (ภ.ง.ด.51) ตามกฎหมายแม้ว่าจะไม่มีรายได้ก็ตาม